Nguyên tắc chọn tên gọi và trung tâm chính trị các tỉnh thành sau sáp nhập

Định hướng này được Chính phủ nêu rõ trong Quyết định số 759 của Thủ tướng phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (Đề án). Quyết định vừa được Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký ban hành.

Quyết định nêu rõ nguyên tắc ngoài các tiêu chí về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, cần cân nhắc thấu đáo các tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc; vị trí, điều kiện địa lý; quy mô, trình độ phát triển kinh tế - xã hội; hạ tầng giao thông, công nghệ thông tin; yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia và hội nhập quốc tế. 

Về nguyên tắc xác định tên gọi, quyết định của Thủ tướng nêu rõ việc đặt tên cho đơn vị hành chính mới phải được nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo, cân nhắc thận trọng các yếu tố truyền thống, lịch sử, văn hóa.

"Ưu tiên sử dụng một trong các tên gọi của các đơn vị hành chính trước khi sáp nhập để đặt tên cho tỉnh, thành mới, hạn chế tối đa tác động ảnh hưởng tới người dân, doanh nghiệp do phải chuyển đổi giấy tờ", theo định hướng của Chính phủ.

Đề án vừa được phê duyệt cũng gợi ý nghiên cứu đặt tên của xã, phường theo số thứ tự hoặc theo tên của đơn vị hành chính cấp huyện (trước sắp xếp) có gắn với số thứ tự để thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin.

Tên của xã, phường mới sau sắp xếp không được trùng với tên của đơn vị hành chính cùng cấp hiện có trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoặc phạm vi tỉnh, thành phố dự kiến thành lập theo định hướng sáp nhập tỉnh.

Về nguyên tắc xác định trung tâm hành chính - chính trị, Đề án xác định sẽ lựa chọn trung tâm hành chính - chính trị của 1 trong số các đơn vị hành chính hiện nay là trung tâm hành chính - chính trị của đơn vị hành chính mới, để bảo đảm chính quyền địa phương nhanh chóng đi vào hoạt động ổn định.

Nguyên tắc thứ hai, trung tâm hành chính - chính trị của đơn vị hành chính mới có vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông phát triển (sân bay, đường bộ, cảng...). Khu vực này cũng cần dễ dàng kết nối với các khu vực trong nội tỉnh, thành phố và các đô thị lớn, trung tâm kinh tế của cả nước hoặc với hệ thống không gian biển.

Thứ ba, quyết định của Thủ tướng nêu nguyên tắc trung tâm hành chính - chính trị của tỉnh, thành mới sau sáp nhập cần có không gian phát triển trong tương lai. Khu vực được lựa chọn cũng cần phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của đơn vị hành chính mới, bảo đảm hài hòa, hợp lý, tránh sự mất cân đối giữa các địa phương khi sáp nhập và giữ vững quốc phòng an ninh.

Một nguyên tắc khác được đề cập là sau khi đơn vị hành chính mới đi vào hoạt động ổn định, có thể nghiên cứu quy hoạch, xây dựng các trung tâm hành chính - chính trị mới hợp lý, phù hợp với xu thế phát triển chung của địa phương và tạo ra không gian phát triển mới.

Theo Đề án được Thủ tướng phê duyệt, ngoài các tiêu chí về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, khi sáp nhập tỉnh cần cân nhắc thấu đáo các tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc; vị trí, điều kiện địa lý; quy mô, trình độ phát triển kinh tế - xã hội; hạ tầng giao thông, công nghệ thông tin; yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia và hội nhập quốc tế. 

Mục tiêu cao nhất là phát triển đất nước, mở rộng không gian phát triển cho đơn vị hành chính mới, phát huy vai trò dẫn dắt của các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh cũng định hướng ưu tiên sắp xếp các tỉnh miền núi, đồng bằng với đơn vị hành chính có biển; kết hợp hài hòa, hợp lý các đơn vị hành chính có vị trí liền kề gắn với yêu cầu định hướng phát triển để hỗ trợ lẫn nhau, cùng thúc đẩy phát triển kinh tế.

Theo phương án đã được Trung ương thống nhất, cả nước sau sắp xếp sẽ còn 34 tỉnh, thành thay vì 63 tỉnh, thành như hiện nay. Trong đó, có 11 địa phương giữ nguyên, 53 đơn vị còn lại được hợp nhất, sáp nhập thành 23 tỉnh, thành.